مقدمه: امروزه با توجه به برخی از بیماری ها و اعمال جراحی در حین جراحی و بعد از آن نیاز است تا بیمار از سوند استفاده نماید. یکی از پرکاربردترین سوندهای مورد استفاده سوند فولی است که قصد داریم در این مقاله به معرفی آن، کاربرد و روش استفاده از این سوند بپردازیم با ما همراه باشید.
سوند فولی لوله ای نازک، استریل، انعطاف پذیر و رایج ترین سوند ادراری است. آنها با استفاده از سیلیکون یا لاتکس ساخته می‌شوند. از این سوند برای بیماری های مزمن و حاد مختلف از جمله بی اختیاری ادرار و همچنین برای تخلیه ادرار در بیمارانی که بی حرکت هستند و یا توانایی تحرک کافی ندارند، استفاده می‌شود. این ابزارهای پزشکی بسته به شرایط و نیاز بیمار برای مدت زمان کوتاه و طولانی استفاده می‌شوند.
کاتتر فولی در انواع مختلفی از جمله دو طرفه و سه طرفه موجود است. این سوندها معمولاً در مراکز مراقبت های حاد به صورت موقت برای نظارت و مدیریت تخلیه ادرار در طول جراحی و بهبودی پس از عمل استفاده می‌شوند. سوند فولی از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود و دارای یک بالون کوچک در انتها می باشد که با آب باد می‌شود تا از سر خوردن و خارج شدن سوند از بدن جلوگیری کند.
سوندهای فولی می‌توانند ابزار مهمی برای دفع ادرار باشند، زمانی که شما به تنهایی نمی‌توانید این کار را انجام دهید. اما برای کاهش خطر عفونت نیاز به مراقبت زیادی دارند.
سوند فولی چه کاربردی دارد؟
سوندها ابزارهایی بسیار مفید برای افراد دچار مشکلات ادراری هستند و از مشکلات جدی مثانه و کلیه جلوگیری می‌کنند. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می‌توانند برای اطمینان از تخلیه مثانه زمانی که فرد به تنهایی قادر به انجام آن نیست از این ابزارها استفاده کنند.
قرن هاست که مردم از سوندهای ادراری استفاده می‌کنند. آنها لوله هایی هستند که به تخلیه سریع ادرار از مثانه کمک می‌کنند. سوند فولی نوع خاصی از کاتتر است که محققان در دهه 1930 اختراع کردند. این سوند در نوع خود اولین بود زیرا برای «ثابت ماندن» طراحی شده بود. این بدان معنی است که می‌تواند در جای خود باقی بماند تا به مرور زمان ادرار را به طور مداوم تخلیه کند.
طراحی سوند فولی منحصر به فرد است زیرا دارای یک بالون کوچک در انتهای خود است که در مثانه قرار می‌گیرد و آن را در جای خود ثابت نگه می‌دارد. این سوندها در اندازه های مختلفی تولید می‌شوند و می‌توانند در مردان، زنان و کودکان استفاده شوند.
چه زمانی از سوند فولی استفاده می‌شود؟
تیم های مراقبت بهداشتی زمانی که فردی احتباس ادراری دارد یا چیزی مانع از تخلیه مثانه می‌شود از سوند فولی برای تخلیه ادرار استفاده می‌کنند. این موارد می‌تواند ناگهانی (حاد) باشد یا می‌تواند یک مسئله طولانی مدت (مزمن) باشد. شرایط زیادی وجود دارد که می‌تواند منجر به احتباس ادرار شود. این موارد شامل موارد زیر است:
- هیپرتروفی خوش خیم پروستات (BPH)
- سرطان مثانه یا پروستات
- تنگی مجرای ادرار
- عفونت ها (مانند عفونت های دستگاه ادراری یا عفونت های مقاربتی)
- سنگ کلیه
- ترومای لگن
- آسیب نخاعی
- اختلالات عصبی (مانند مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون)
- داروها (مانند آنتی هیستامین ها، آنتی کولینرژیک ها و شل کننده های عضلانی)
- زایمان
- جراحی با زمان نقاهت طولانی
- جراحی اورولوژی
- نظارت دقیق بر میزان ادرار فرد
- زخم های شدید لگن
- بی حرکتی برای مدت طولانی
- مراقبت های پایان زندگی
روش استفاده از سوند فولی
قرار دادن کاتتر فولی معمولا سریع است، اما ممکن است ناراحت کننده باشد. پس از تمیز کردن ناحیه، ارائه دهنده خدمات بهداشتی معمولاً از مقداری ژل بی حس کننده و روان کننده استفاده می‌کند تا شما راحت باشید.
سپس آنها کاتتر را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌کنند. هنگامی که ادرار شروع به تخلیه می‌کند، تأیید می‌کند که کاتتر در محل مناسب قرار گرفته است. برای اینکه سوند به بیرون سر نخورد، یک بالون بسیار کوچک در انتهای فولی وجود دارد که با آب پر می‌شود.
در نهایت، آنها لوله سوند را با یک بند به ران شما محکم می‌کنند تا به طور ایمن حفظ شود. ادرار از طریق این لوله به یک کیسه متصل تخلیه می‌شود.
شما می توانید برای مشاهده انواع سوند نلاتون بر روی سوند نلاتون کلیک کنید.
روش مراقبت از سوند فولی
مراقبت مناسب از سوند فولی در پیشگیری از عفونت و سایر عوارض بسیار حائز اهمیت است. این مراقبت شامل تمیز کردن سوند و مدیریت کیسه ادرار است. اگر در خانه از سوند فولی استفاده می‌کنید پزشک یا پرستار دستورالعمل های خاصی را در مورد نحوه انجام سونداژ به روشی ایمن و تمیز به شما می‌دهد. در اینجا مراحل اصلی را مرور خواهیم کرد.
هنگام آماده شدن برای دست زدن به کاتتر، همیشه باید دستان خود را با آب و صابون بشویید. مهم است که ناحیه تناسلی، بالای ران و باسن خود را حداقل یک بار در روز با آب و صابون تمیز کنید. از تمیز کردن سوند با محلول های قوی مانند ضد عفونی کننده ها خودداری کنید. آنها می‌توانند نواحی حساس پوست را تحریک کنند.
همچنین باید دو بار در روز لوله کاتتر را تمیز کنید. برای این کار می‌توانید آن را با یک دستمال مرطوب و صابون پاک کرده و خشک کنید.
اولین قدم در مدیریت سوند فولی بازرسی منظم آن است. اطمینان حاصل کنید که هیچ گونه پیچ خوردگی در لوله وجود ندارد که بتواند از جریان ادرار جلوگیری کند. کیسه جمع آوری را زیر سطح مثانه نگه دارید تا ادرار از کیسه ادرار به مثانه برنگردد. شما باید به طور مرتب کیسه های جمع آوری ادرار را قبل از اینکه خیلی پر شوند، خالی کنید.
اگر از کاتتر فولی استفاده می‌کنید، متخصصان توصیه می‌کنند که از تعویض زیاد آن خودداری کنید زیرا خطر عفونت را افزایش می‌دهد. اما در صورت بروز عوارضی مانند انسداد، آسیب به لوله یا عفونت، ممکن است مجبور شوید سوند خود را تعویض کنید.
آیا سوند فولی دردناک است؟
متأسفانه، بسیاری از افرادی که سوند فولی استفاده می‌کنند آن را ناراحت کننده می‌دانند. تا 55 درصد از بزرگسالان بستری در بیمارستان با کاتتر فولی درد را تجربه می‌کنند. در برخی موارد، قرار دادن و خارج کردن کاتتر می‌تواند دردناک باشد. دلایل دیگری که ممکن است کاتتر فولی دردناک باشد عبارتند از:
- آلرژی به مواد کاتتر
- اندازه کاتتر (خیلی بزرگ)
- ایجاد پوسته در داخل کاتتر یا اطراف نوک آلت تناسلی
- کشیدن یا کشش تصادفی کاتتر
- تحریک دیواره مثانه
- انسداد کاتتر
خطرات احتمالی سوند فولی چیست؟
در حالی که سوند فولی برای تخلیه مثانه مفید است اما عوارض احتمالی وجود دارد. خطر عوارض هر چه مدت بیشتری سوند فولی را در محل قرار دهید، افزایش می‌یابد. این عوارض ممکن است به دلایل عفونی یا غیر عفونی ایجاد شود. پس باید در نگه داری آن بسیار دقت به خرج بدهید تا مشکل عفونی برای شما پیش نیاید.
سخن پایانی: در این مقاله به معرفی سوند فولی و نحوه کار آن پرداخته شد. این سوند از پرکاربردترین سوندها در درمان پزشکی است. حتما برای جلوگیری از عفونت و مشکلات دیگر دز هنگام استفاده از این سوند دقت فرمایید.
