مقدمه
رگ گیری با آنژیوکت بنا به دلایل مختلفی از جمله برای تزریق درمانی به منظور آبرسانی مجدد یا تامین مواد مغذی برای کسانی که نمی توانند غذا یا آب را از طریق دهان مصرف کنند استفاده می شود. همچنین ممکن است برای تجویز داروها یا سایر درمان های پزشکی مانند شیمی درمانی، فرآورده های خونی یا الکترولیت ها برای اصلاح عدم تعادل الکترولیت استفاده شود. بنابراین یادگیری آن یکی از کارهای ضروری برای هر دانشجوی پزشکی و پیراپزشکی یا هر فردی که در حیطه پیراپزشکی فعالیت می کند محسوب می شود. در ادامه به بررسی رگ گیری با آنژیوکت، نحوه رگ گیری با آنژیوکت و استفاده از آنژیوکت برای کودکان می پردازیم.
آناتومی رگ های دست برای رگ گیری
اگر سیاهرگ میانی کوبیتال قابل مشاهده نیست به دنبال ورید دیگری باشید. اگر نمی توانید ورید داخل آرنج را در هر یک از بازوها پیدا کنید، برای جستجوی ورید باسیلیک یا سفالیک، ساعد را به سمت پایین حرکت دهید. این سیاهرگ‌ها معمولاً از طریق پوست قابل مشاهده هستند و می‌توانید از بیمار بخواهید که بازوی خود را پایین بیاورد و برای برجسته‌تر کردن آنها مشت کند.
ورید سفالیک در امتداد سمت شعاعی ساعد قرار دارد و بعد از ورید کوبیتال میانی دومین محل متداول برای رگ گیری است.
سیاهرگ باسیلیک در امتداد سمت اولنار قرار دارد. ورید باسیلیک کمتر از سفالیک استفاده می‌شود و احتمال دور شدن آن از سوزن بیشتر از ورید سفالیک است زیرا توسط بافت‌های اطراف آن محکم در جای خود ثابت نمی‌شود.
رگ گیری با آنژیوکت توسط بسیاری به عنوان تنها روش مناسب برای جمع آوری نمونه آزمایشگاهی در نظر گرفته می شود. استفاده از این روش احتمال آلودگی را کاهش می‌دهد. در غیر این صورت آلودگی محیطی می‌تواند بر دقت نمونهگیری خون تأثیر بگذارد. با این وجود، رگ‌گیری با آنژیوکت یک تکنیک تهاجمی است که می‌تواند باعث ایجاد ضربه در محل تزریق شود و این می‌تواند برای بیمار دردناک باشد. این اثرات زمانی تشدید می‌شوند که نمونهگیری خون مکرر انجام گیرد. همچنین دشواری در یافتن و دسترسی به محل مناسب رگ‌گیری به ویژه در شرایط اضطراری باعث تشدید درد می شود.
رگ گیری با آنژیوکت ساده ترین روش برای دستیابی به دسترسی عروقی و تجویز دارو یا مایعات وریدی است. داروهایی که برای تجویز IV در نظر گرفته شده اند معمولاً باید به طور مناسب رقیق شوند.
نحوه رگ گیری با آنژیوکت تقریبا مانند خونگیری انجام می شود، اما به جای سوزن از آنژیوکت استفاده می شود. در بزرگسالان از اندازه های کانولای زیر استفاده می شود:
کانولاهای گیج 18 و 20 بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.کانولاهای بزرگتر (14 یا 16 گیج) اجازه انفوزیون سریعتر را می دهند. برای انفوزیون های متناوب از کیت انفوزیون حاوی لوله تزریق مجهز به یک گیره و یک مخزن با نوک تیز استفاده کنید که برای سوراخ کردن بطری، ظرف با مایع تزریق یا محلول دارو استفاده می شود. از یک دریچه توقف 3 طرفه استفاده کنید و در صورت لزوم قطره شمارنده را انجام دهید. برای انفوزیون مداوم از پمپ انفوزیون، لوله تزریق و سرنگ مناسب استفاده کنید.
مقدمات رگ گیری با آنژیوکت
ابتدا لازم است وسایلی که برای رگ گیری مورد نیاز است از جمله دستکش یکبار مصرف، پد الکلی، چسب آنژیوکت برای ثابت کردن کانولا، آنژیوکت مناسب و خودکار برای ثبت تاریخ و زمان را آماده کنید. سپس به ترتیب اولویت، کنار دست خود قرار دهید. باید در نظر بگیرید که افراد مسن و کم سن و سال رگ های نازکتری دارند. پس حین رگ‌گیری مراقب باشید. همچنین قسمتهایی که نشانه هایی از تورم، قرمزی، درد و التهاب دارد رگ‌گیری نکنید. زیرا ممکن است علائمی از عفونت باشند.
بیشتر بخوانید: علت سفت شدن رگ دست بعد از آنژیوکت
چگونه با آنژیوکت رگ بگیریم؟
1- هنگام رگ گیری با آنژیوکت دست های خود را تمیز و ضدعفونی کنید و دستکش یکبار مصرف بپوشید.
2- مناسبترین آنژیوکت را برای رگ‌گیری انتخاب کنید.
3- یک تورنیکه یا گارو را(معمولاً روی بازو) بپیچید تا رگ مورد نظر پُر شود. کاری که تورنیکه می کند این است که فقط وریدهای سطحی را می بندد اما شریان ها را نمی بندد. یعنی از داخل و عمق خون می گذرد و در زمان برگشت چون وریدها بسته هستند وریدها باد می کنند.
سوراخ کردن ورید را می توان با گرم کردن اندام و ماساژ دادن (ضربه زدن) محل تزریق تسهیل کرد. همچنین می توانید از بیمار بخواهید مشت خود را چندین بار، باز و بسته کند. در اکثر قسمتها می توان ورید را مشاهده کرد اما مرسوم ترین آنها در ساعد، اندام فوقانی و پشت دست می باشد.
4- ناحیه مورد نظر را به صورت دورانی با پد الکلی ضد عفونی کنید.
5- با استفاده از انگشتان دست، پوست را در زیر محل تزریق بکشید. آنژیوکت را با یک سوزن با زاویه 15 تا 30 درجه وارد پوست کنید.
6- سپس سوزن کانول را با زاویه کم وارد رگ می‌کند. وقتی مقداری خون در انتهای کاتتر وریدی ظاهر می‌شود، پرستار یا پزشک مطلع می‌شود که آنژیوکت در ورید قرار گرفته است.
7- در نهایت پرستار کاتتر وریدی را با استفاده از چسب آنژیوکت یا چسب ساده به خوبی روی پوست محکم می‌کند تا سوزن حرکت نکند و از رگ خارج نشود.
آنژیوکت زدن به بچه
رگ گیری با آنژیوکت در یک کودک بیدار می تواند چالش برانگیز باشد. کاهش اضطراب و همچنین کاهش درد هدف است. حضور والدین و تغذیه با شیر مادر برای نوزادن اضطراب را کاهش می‌دهد. تکنیک‌های حواس‌پرتی باید بسته به سن کودک سفارشی شوند. این می تواند از موسیقی، اسباب بازی، بادکنک، عروسک، حباب و کتاب گرفته تا کارتون، فیلم، بازی های ویدئویی و اسباب بازی های هوشمند الکترونیکی باشد.
نشان داده شده است که تلفن های هوشمند ابزارهای مفیدی برای حواس پرتی در گروه سنی 3 تا 7 سال هستند. به طور مشابه، مکیدن، قنداق کردن و تکان دادن غیر مغذی در نوزادان مفید بوده است. همچنین کرم های بی حسی موضعی حاوی مخلوطی از لیگنوکائین مفید هستند.
معمولا از آنژیوکت زرد گیج 24 برای نوزادان و کودکان استفاده می شود. همچنین آنژیوکت بنفش گیج 26 مناسب نوزادان تازه متولد شده و افراد مسن است.
آموزش رگ گیری با اسکالپ
اسکالپ وین نیز مشابه سرسوزن های ساده برای رگ گیری و تزریق کوتاه مدت استفاده می شود. اما نسبت به آنژیوکت آسان تر است. در تزریق سرم با اسکالپ تماس نوک اسکالپ با رگ جواب می دهد اما برای تزریق موفق با آنژیوکت نیاز به سطحی از رگ داریم که درون آن قرار گیرد.
رگ گیری با اسکالپ بیشتر برای کودکان توصیه می شود.
1- گارو را متصل کنید.
2- اسکالپ وین با سایز مناسب را انتخاب کنید.( شماره 19 -23 بیشتر استفاده می شود)
3- انگشت شصت یا سبابه دستی که با آن کمتر کار می کنید را برای ثابت نگه داشتن پوست و رگِ مورد نظر در قسمت دیستال گذاشته و به سمت پایین بکشید.
4- روکش سرسوزن را خارج کرده و دو بال اسکالپ وین را با انگشت شصت و سبابه دستی که سوزن را وارد می کنید تا کنید.
5- سوراخ سوزن باید به سمت بالا باشد سپس سوزن را با زاویه 20 الی 30 درجه ای از فاصله نیم سانتی متری محل ورود سوزن به رگ وارد پوست کنید. نیم سانتی متر در موازات رگ با کاهش زاویه به جلو حرکت کنید، اکنون سوزن را وارد رگ کنید.
6- ورود خون به داخل کانول به معنای آن است که وارد رگ شده اید و مسیر طی شده درست است حالا سوزن را یک تا دو میلی متر تا انتهايش به داخل رگ فرو کنید.
7- تورنیکه یا گارو را باز کنید و با چسب سعی کنید سر سوزن را ثابت بماند.
سخن پایانی
روش صحیح رگ گیری با آنژیوکت بسیار مهم است در غیر این صورت می‌تواند برای بیمار بسیار دردناک باشد. هنگام وارد کردن کاتتر وریدی در رگ، کاهش اضطراب و ترس در بیمار بسیار مهم است.
