مقدمه
بی حسی، گزگز و مورمور شدن دست ها می تواند ناشی از آسیب، تحریک، یا فشار موقت بر عصب های بازو و مچ ایجاد شود. در مواردی که این وضعیت مکرر تکرار شود یا با علائمی مانند درد، ضعف یا مشکلات حرکتی همراه باشد می تواند نشانه ای از اختلالات جدی تر مانند دیابت، کمبود ویتامین‌ها یا آسیب‌های عصبی باشد. پزشک برای تشخیص علت بی حسی و گزگز به اطلاعات دقیق در مورد علائم شما نیاز دارد و ممکن است قبل از شروع درمان، آزمایش‌های مختلفی مورد نیاز باشد.
گزگز و خواب رفتن دست و پا چیست؟
سوزن سوزن شدن دست ها یا پاها ممکن است به دلیل نشستن یا خوابیدن در یک وضعیت غیرعادی باشد. همچنین ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای مانند یک اختلال در مسیر عصب‌دهی، کمبود ویتامین B12 یا عوارض دیابت باشد.
علل اصلی خواب رفتن دست و پا و نوک انگشتان چیست؟
دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است فرد در دست و پا و انگشتان خود احساس خواب رفتن را تجربه کند که بیشتر آنها موقتی هستند. بسیاری از علل احساس سوزن سوزن شدن با وضعیتی به نام نوروپاتی محیطی مرتبط هستند. این یک نوع آسیب عصبی است که منجر به گزگز و بی حسی در دست ها و پاها می شود.
گزگز و خواب رفتن دست و پا بدون خطر
شرایط و بیماری های مختلف می تواند سبب بروز علامت گزگز و خواب رفتن دست و پا شود. موارد زیر خفیف و موقتی بوده و عوارض نگران کننده ای ندارند.
1- کمبودهای تغذیه ای
کاهش سطح ویتامین ها یکی از عواملی است که عملکرد عصب ها را دچار اختلال می کند. کمبود ویتامین‌های گروه B به ویژه ویتامین های B12 و B6در بروز مورمور شدن و گزگز دست و پا نقش دارند.
2- گزگز دست و پا در دوران بارداری
گزگز و سوزن سوزن شدن دست و پا یک از عوارض شایع بارداری است. تغییرات هورمونی و بزرگ شدن جنین بدن دچار تغییراتی می شود. هر چه رحم بزرگتر می شود فشار بیشتری به عصب های پا وارد می کند و این گرفتگی بی‌حسی، گزگز و سوزن سوزن شدن پاها و انگشتان پا را به دنبال دارد.
گزگز و خواب رفتن دست و پا و انگشتان با اهمیت
برخی از مهم ترین دلایل گزگز و خواب رفتن دست که نیاز به مداخله و بررسی پزشک دارد، عبارتند از:
1- دیابت یا بیماری قند
بالا بودن قند خون زمینه ابتلا به بیماری های مختلفی مانند بیماری قلبی، بیماری کلیوی، نابینایی و آسیب عصبی را فراهم می آورد. در صورت داشتن علائم زیر آزمایش قند خون دهید:
- پرادراری و تکرر ادرار
- تشنگی شدید
- کاهش وزن بدون تلاش برای لاغری
- گرسنگی شدید
- تاری دید
- بی‌حسی یا گزگز دست یا پا
- خستگی بیش از حد
- خشکی شدید پوست
- دیر خوب شدن زخم‌ها
- بیشتر از حد معمول دچار عفونت شدن
برای تست قند خون در منزل می توانید یک دستگاه قند خون خانگی تهیه کرده و با خیال راحت قند خون خود و اعضای خانواده‌تان را چک کنید.
2- کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید در صورت شدید بودن و عدم درمان علائمی مانند درد، سوزش و گزگز دست و پا را به همراه دارد. معمولاً برای درمان کم کاری تیروئید داروی لووتیروکسین تجویز می شود. این دارو هورمون تیروئید را متعادل کرده و علائم کم کاری را از بین می برد.
گزگز و خواب رفتن دست و پا و انگشتان خطرناک
گزگزی که مداوم ادامه داشته باشد یا با گذشت زمان شدیدتر شود، می تواند نشانه ای از آسیب های عصبی مانند سندرم تونل کارپال، آسیب به دیسک گردن یا نوروپاتی دیابتی باشد. گزگز دست و پا زمانی خطرناک تلقی می شود که علائم زیر را داشته باشد:
- سرگیجه، عدم تعادل یا تاری دید
- درد قفسه سینه یا سختی در تنفس
- ضعف یا فلج در دست یا سایر اعضای بدن
راه های پیشگیری از گزگز دست
اگر بعد از نشستن یا ایستادن طولانی مدت دست ها یا پاها سوزن سوزن می شود، این حالت با تکان دادن عضو درگیر یا چند قدم پیاده روی از بین می رود.
بعد از فعالیت های شدید به بدن خود استراحت دهید.
یکی از مهمترین روش های پیشگیری از گزگز دست ها کنترل قند خون و مدیریت بیماری دیابت است.
روش های تشخیص علت خواب رفتن دست و پا
برای تشخیص علت خواب رفتگی دست و پا آزمایش های زیر تجویز می شود:
- تکنیک های تصویربرداری مانند سی تی اسکن، ام‌آر‌آی یا سونوگرافی، که سلامت اندام ها و سیستم عصبی را بررسی می کنند.
- نوار عصب و تست‌های الکترومایوگرافی (EMG) برای بررسی وضعیت عضلات و نورون‌های حرکتی است. تست سرعت هدایت عصبی (NCV) می‌تواند پاسخ عضله و فعالیت الکتریکی آن در اثر تحریک یک عصب را بررسی کند.
- آزمایش‌های خون برای شناسایی کمبود ویتامین ها، اختلالات تیروئید و عفونت ها و دیابت انجام می شود. مقادیر کافی ویتامین‌های B1 ،B6 ،B12 و E برای عملکرد مناسب سیستم عصبی ضروری است.
سخن پایانی
گزگز دست و پا در صورت خفیف بودن نگران کننده نیست اما در صورت مداومت و شدت علائم می تواند تهدید کننده سلامتی باشد. برای بررسی نشانه ها حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
