مقدمه
بتادین یک محلول ضدعفونی کننده است که برای استریل کردن پوست قبل از انجام جراحی و همچنین ضدعفونی کردن جراحات سطحی و کوچک استفاده میشود. این ماده به دو شکل مایع و جامد (پودری) قابل استفاده و در دسترس است.
الکل طبی یا الکل پزشکی نیز مانند بتادین به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده برای استریل کردن و از بین بردن میکروب ها استفاده میشود. در صنعت پزشکی از الکل بهداشتی برای استریل کردن ابزارها استفاده میشود.
با وجود کاربردهای مشابه این دو ماده، اینکه بتادین بهتر است یا الکل طبی، مطالعات نشان داده است اگرچه در بیشتر مواقع از بتادین به عنوان ماده ضدعفونی رایج استفاده میشود اما الکل طبی نقش مؤثرتری در محافظت از زخم ها در برابر عفونت دارد. بنابراین میتواند به عنوان گزینه مناسب، جایگزین بتادین شود.
بتادین چیست؟
بتادین ترکیبی با خاصیت ضدعفونی کنندگی است که برای استریل کردن آسیب های سطحی مانند انواع بریدگی، خراش ها و سوختگی به منظور جلوگیری از عفونت و از بین بردن آلودگی ها استفاده میشود.
جراحات و زخم های کوچک اغلب بدون استفاده از مواد ضد عفونی کننده به مرور زمان خود به خود بهبود مییابند اما استفاده از این محلول میتواند به عنوان یک آنتی بیوتیک عمل کند و سرعت التیام را افزایش دهد.
علاوه بر این بتادین حاوی آنتی بیوتیک هایی است که میتواند از رشد باکتری ها و سایر میکروارگانیسم های مضر جلوگیری کرده و روند بهبود زخم را تسریع کند.
این محلول پرکاربرد در مراکز پزشکی اغلب هنگام آماده سازی پوست فرد آسیب دیده برای پانسمان یا قبل از انجام جراحی به منظور از بین بردن عوامل ایجاد کننده عفونت های پوستی استفاده میشود.
کاربردهای بتادین چیه؟
بتادین به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده در بیمارستان ها و مراکز پزشکی برای درمان و پیشگیری از ایجاد عفونت در سوختگی ها، خراش ها و بریدگی ها استفاده میشود. به دلیل اینکه بافت بدن به آرامی این محلول را جذب میکند به عنوان گزینه انتخابی در جراحی های طولانی اغلب استفاده میشود.
بتادین در غلظت های مختلفی به کار برده میشود. به عنوان مثال برای ضدعفونی کردن مشکلاتی مانند زخم بستر و درمان التهاب واژن از غلظت های 7.5 تا 10 درصد به اشکال مختلف استفاده میشود.
علاوه بر این استفاده از بتادین برای بیمارانی که فضای پلور آنها به دلیل جمع شدن مایع در پشت ریه متورم شده است، نیز توصیه میشود.
نحوه استفاده از بتادین
نحوه استفاده از بتادین بسیار آسان است اما قبل از استفاده از آن باید دستان خود را به خوبی بشویید. محل آسیب دیده را خشک و تمیز کنید، سپس مقداری از بتادین را بر روی محل آسیب دیده بریزید و اجازه دهید خشک شود. اگر از کرم یا پماد استفاده میکنید یک لایه بسیار نازک را بر روی محل آسیب دیده بمالید و سپس پانسمان کنید.
استفاده بیش از اندازه و طولانی مدت از بتادین به تسریع روند بهبود زخم کمک نمیکند و حتی میتواند عوارض جانبی به دنبال داشته باشد. علاوه بر این نباید این محلول ضدعفونی کننده را برای قسمت های حساسی مانند چشم ها، دهان و بینی استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: نحوه استفاده از بتادین برای زخم چگونه است؟
عوارض استفاده از بتادین
بتادین نیز مانند بسیاری از مواد ضدعفونی کننده میتواند در صورت رعایت نکردن نکات و دستورالعمل ها عوارضی به دنبال داشته باشد. هر چند که عوارض این محصول کوتاه مدت است و پس از مدتی از بین میرود اما در صورت بدتر شدن عوارضی از جمله تحریک پذیری و خارش شدید قسمت های مختلف بدن بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
علاوه بر این استفاده بیش از اندازه از بتادین در جراحت های بزرگ می تواند در ایجاد مشکلات کلیوی و سدیم بالای خون تأثیر مستقیمی داشته باشد. برای پیشگیری از عوارض، افرادی که سابقه حساسیت مفرط به ید دارند، در دوران بارداری یا شیردهی به سر میبرند، مشکلات تیروئید دارند یا داروی لیتیوم مصرف میکنند بهتر است قبل از استفاده از اشکال مختلف بتادین با پزشک مشورت کنند.
مواد تشکیل دهنده بتادین
بتادین یک ماده شیمیایی و یک محلول ضدعفونی کننده است که از pvp ید دار تهیه شده است. وجود عنصر ید نقش بسیار مهمی در ضدعفونی کردن پوست و غشای مخاطی در انواع آسیب ها ایفا میکند. بتادین حاوی 9 تا 12 درصد ید خشک است. این ید آزاد به صورت محلول با یداسیون لیپیدها و اکسیداسیون غشایی و سیتوپلاسمی سلول های یوکاریوتی و پروکاریوتی را از بین میبرد.
بنابراین محلول بتادین هنگام برخورد با میکروارگانیسم های مضر از طریق بر هم زدن ساختار و نفوذ به درون دیواره سلولی باعث از بین رفتن آنها میشود.
الکل چیست؟
الکل یک ترکیب آلی است که به اشکال مختلف در بازار موجود است. این ماده شیمیایی خواص فیزیکی و شیمیایی خاصی از خود نشان میدهد. به عنوان مثال الکل هایی که وزن مولکولی آنها کمتر است در آب محلول تر هستند و نقطه جوش و ویسکوزیته پایین تری دارند.
الکل به عنوان یک ماده پرکاربرد در تولید عطر، سنتز مواد شیمیایی و تهیه مواد ضدعفونی کننده به کار میرود. الکل های رایج در بازار به دو شکل الکل صنعتی و الکل سفید یا الکل پزشکی در دسترس هستند. الکل سفید برای ضدعفونی کردن و الکل صنعتی برای تولید چسب و… استفاده میشود.
الکل طبی چیست؟
الکل طبی یک ماده شفاف و اشتعال پذیر با بوی خاص است که در آب و سایر ترکیبات آلی قابل انحلال است. این ماده یکی از مهمترین عناصر در تولید پلاستیک، دارو، ژل ها، عطرها و لوازم آرایشی است.
الکل طبی در ساخت محصولاتی مانند تولید انواع ضدعفونی کننده ها از جمله الکل طبی 70 درصد، تولید انواع حلال، تهیه نوشیدنی های الکلی، تولید داروهایی مانند مسکن ها و به عنوان یک عنصر مهم در ساخت مواد شیمیایی به کار میرود.
کاربردهای الکل طبی چیه؟
الکل طبی یا الکل پزشکی یکی از پرکاربردترین الکل های موجود در بازار است. از این ماده به عنوان ضدعفونی کننده ابزار پزشکی و استریل کردن پوست قبل از انجام تزریقات به منظور جلوگیری از ایجاد هرگونه بیماری و عفونت استفاده میشود.
علاوه بر این از الکل بهداشتی در ساخت داروهایی که در آب نامحلول هستند، استفاده میشود. همچنین این ماده به عنوان یک حلال جهانی برای انواع ترکیبات قطبی و غیر قطبی قابل استفاده است.
مقایسه بین الکل و بتادین
در مقایسه بین الکل ضدعفونی و بتادین مطالعات نشان داده است که در هنگام آسیب دیدگی بتادین برای جلوگیری و کاهش عفونت ضعیف تر از الکل عمل کرده است اما این تفاوت بسیار ناچیز است. به همین دلیل متخصصان حوزه پزشکی توصیه میکنند برای ضدعفونی کردن محل آسیب دیده قبل از ورود کاتتر ابتدا از الکل و سپس از بتادین استفاده شود.
الکل پزشکی با نفوذ بیشتر به درون لایه های پوست به بتادین کمک میکند به راحتی به میکروارگانیسم های مضر روی پوست دسترسی پیدا کند. بنابراین استفاده هر دو به صورت همزمان میتواند تأثیر بهتری در مراقبت و محافظت از بیمار داشته باشد.