سوند فولی

سوند فولی چیست؟

سوند فولی یا کاتتر فولی یک لوله نازک و استریل است که برای تخلیه ادرار توسط پزشک در مثانه قرار می‌گیرد. از آنجایی که این سوند می‌تواند برای مدتی در مثانه بماند، به آن سوند یا کاتتر ادراری ساکن (IUC) نیز می‌گویند. پس از کاتتراسیون ادرار از طریق لوله تعبیه شده در سوند به کیسه ادرار تخلیه می‌شود که در صورت پر شدن باید تخلیه شود.

سوند های فولی از پرکاربردترین تجهیزات تخلیه ادرار ساکن هستند. این کاتترهای ادراری در دهه 1930 توسط اورولوژیست فردریک فولی طراحی شدند. کاتترهای فولی مدرن دارای لوله‌ های دو لومنی هستند که یک لومن آن به تخلیه ادرار اختصاص دارد و دیگری برای باد کردن بالون استفاده می‌شود. بالون را می‌توان با هوا یا آب استریل پر کرد. این قسمت پس از کاتتریزاسیون برای کمک به حفظ موقعیت سوند در داخل مثانه باد شده یا پر از آب می‌شود.

سوند های فولی معمولاً از لاستیک لاتکس یا سیلیکون ساخته می‌شوند. لاتکس با التهاب مجرای ادرار مرتبط بوده و بیماران مبتلا به آلرژی لاتکس باید از مصرف آن اجتناب کنند. همچنین شما پس از سوند گذاری ممکن است یک سوزش خفیف در ناحیه مجرای ادراری احساس کنید. سعی کنید از لباس های زیر نخی گشاد استفاده کنید. از مواد تحریک کننده شیمیایی در ناحیه تناسلی استفاده نکنید و ناحیه را تمیز نگه دارید تا دچار عوارض جانبی نشوید.

موارد استفاده از سوند فولی

سوند های فولی یکی از انواع سوند ادراری موجود در بازار است که برای بسیاری از اختلالات، روش ها یا مشکلاتی استفاده می‌شود که در ادامه شرح داده شده است:

• احتباس ادرار، زور زدن برای ادرار کردن، کاهش اندازه و نیروی جریان ادرار، قطع شدن جریان ادرار و احساس تخلیه ناقص
• انسداد مجرای ادرار به دلیل یک بیماری آناتومیکی که ادرار را برای فرد دشوار می‌کند مانند هیپرتروفی پروستات، سرطان پروستات، یا باریک شدن مجرای ادرار.
• پایش برون ده ادرار در یک فرد بدحال یا مصدوم
• جمع آوری یک نمونه ادرار استریل برای اهداف تشخیصی
• اختلال عملکرد مثانه مرتبط با اعصاب مانند ترومای ستون فقرات
• مطالعه تصویربرداری از دستگاه ادراری تحتانی
• بعد از جراحی

انواع سوند فولی

سوند های فولی از نظر ظاهری شبیه یک سوند متناوب هستند اما برای چند روز یا چند هفته در جای خود باقی می‌ماند. انتهای سوند های فولی دارای یک بالون تخلیه است. فرد ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی این انتها را وارد مثانه می‌کند و سپس بالون را با آب استریل پر می‌کند تا سوند را در جای خود نگه دارد. دو نوع اصلی سوند ساکن وجود دارد که تکنیک‌ های قرار دادن آنها متفاوت است:

کاتتر مجرای ادراری، سوند فولی نیز نامیده می‌شود، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی این سوند را از طریق مجرای ادرار فرد داخل مثانه قرار می‌دهد.

کاتتر سوپراپوبیک، پزشک با جراحی سوند سوپراپوبیک را از طریق یک سوراخ کوچک چند اینچی زیر ناف وارد مثانه می‌کند. این عمل در بیمارستان زمانی انجام می‌شود که فرد تحت بیهوشی عمومی موضعی یا سبک باشد.

سوند باید یک سطح صاف و دو لومن تخلیه در انتها داشته باشد که امکان تخلیه ادرار را فراهم کند. لومن ها به صورت جانبی یا مخالف قرار می‌گیرند. لومن های مخالف به طور کلی تخلیه را تسهیل می‌کنند.

چالش تولید کاتتر این  است که تا حد امکان با خصوصیات فیزیولوژیکی و مکانیکی طبیعی سیستم دفع ادرار، به ویژه مجرای ادرار و مثانه مطابقت داشته باشد. کاتترهای فولی بر این اساس انواع مختلفی دارند.

• سوند فولی دو لومنی (دوراهی)

یکی از انواع سوند فولی نوع دو لومنی یا دو راهی است. در انتهای دیستال اکثر سوندهای ادراری دو لومن وجود دارد یکی یک کانال قیفی شکل است که اجازه خروج ادرار پس از قرار دادن کاتتر می‌دهد و دیگری کانال باد / آب برای تزریق آب به بالون نگهدارنده است. درگاه تزریق بالون معمولاً با اندازه بالون (5 سی سی یا 30 سی سی) و اندازه کاتتر برچسب گذاری می‌شود.

• سوند فولی سه راهی

کاتترهای سه طرفه یا سه راهی انواع دیگر کاتتر فولی هستند که برای تسهیل شستشوی مداوم مثانه یا تزریق دارو در دسترس هستند. این کاتتر عمدتاً پس از جراحی اورولوژی یا در صورت خونریزی از مثانه یا تومور پروستات استفاده می‌شود. اگر مثانه به شستشوی مداوم یا متناوب برای پاکسازی لخته های خون یا باقی مانده ها نیاز داشته باشد استفاده از از این نوع سوند سه راهی می‌تواند مفید باشد.

انواع سایز سوند فولی

انواع سایز سوند فولی با رنگ های مختلف از هم متمایز می‌شوند. این سوند در سایز 6 (سبز)، 8 (آبی)، 10 (مشکی)، 12 (سفید)، 14 (سبز)، 16 ( نارنجی)، 18 (قرمز)، 20 (زرد) و 22 (بنفش) در دسترس است. این سوندها بر اساس وضعیت و سن بیمار توسط پزشک تجویز می‌شوند.

در ادامه به معرفی و کاربرد برخی از انواع سایز سوند فولی پرداخته شده است.

• سوند فولی 16

سوند فولی 16 معمولاً برای افراد بزرگسال استفاده می‌شود. این نوع سوند ساکن است. سوندهای ساکن مانند انواع متناوب در مجرای ادراری قرار می‌گیرند اما آنها در یک انتها دارای یک بالون پر از آب هستند که باعث می‌شود در مثانه بیمار ثابت بمانند. این نوع کاتتر باید هر ماه یا بیشتر در صورت لزوم تعویض و شود.

• سوند فولی 18

سوند فولی 18 یکی از انواع سوندهای ساکن در دسترس است که پزشک بر اساس وضعیت بیمار آن را تجویز می‌کند. لازم به ذکر است که با بزرگ تر شدن عدد درج شده بر روی سوند اندازه قطر آن افزایش می‌یابد. این سایز سوند در بسته های تکی و به صورت استریل موجود است.

• سوند فولی 22

سوند فولی سایز 22 یک کاتتر ادراری استریل است که برای مدت طولانی در جای خود باقی می‌ماند. این سوند دارای بالونی است که می‌تواند در مثانه باد کرده و سوند را در جای خود نگه دارد. سپس ادرار از مثانه توسط  لوله تعبیه شده بر روی سوند به کیسه جمع آوری ادرار تخلیه می‌شود.

این نوع کاتتر زمانی استفاده می‌شود که بیمار به تنهایی قادر به ادرار کردن نباشد مثلا به دلیل مریض بودن یا عدم امکان ادرار کردن بدون کمک به دلیل یک مشکل پزشکی. این سایز سوند یکی از انواع سوند موجود در بازار است که برحسب شرایط بیمار برای وی تجویز می‌شود.

قیمت سوند فولی

سوند های فولی را شرکت های مختلف ایرانی و چینی تولید می کنند. شرکت های Richard, Vitromed, Wellmed, Wellmed تولید کننده سوند فولی چینی هستند. تنها شرکت تولید کننده ایرانی سوند فولی سوپا است.

همانطور که گفته شد سوند های فولی سایز های مختلفی دارد. از اینرو قیمت سوند فولی علاوه بر کشور و شرکت تولید کننده آن به سایز سوند نیز بستگی دارد. شما می توانید برای خرید عمده سوند فولی با فروشگاه لوازم پزشکی درمارز تماس حاصل نمایید تا علاوه بر اطلاع از قیمت عمده سوند فولی از تخفیفات ویژه بهرمند شوید.

 مناسب ترین سوند فولی برای کودک

دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است کودکان به سوند نیاز داشته باشد، به عنوان مثال برای از بین بردن تجمع ادرار در مثانه یا مدیریت بی اختیاری ادرار. همچنین اگر کودک عمل جراحی انجام داده باشد که نتواند از دستشویی استفاده کند، ممکن است تا زمانی که بهبودی حاصل شود به سوند نیاز داشته باشد.

کودکان معمولاً از کاتترهای 8 فرانسوی، 10 فرانسوی یا 12 فرانسوی استفاده می‌کنند، در حالی که نوزادان از 5-6 فرانسوی و نوجوانان و بزرگسالان از کاتترهای فرانسوی 12-20 استفاده می‌کنند. در حالی که به طور کلی کودکان کوچکتر از کاتترهای با قطر کمتر استفاده می‌کنند، آناتومی آنها می‌تواند متفاوت باشد و ممکن است لازم باشد قبل از تعیین مناسب ترین سوند فولی برای کودک چندین سوند بطور آزمایشی استفاده شود.

عوارض سوند فولی

تقریباً از هر 10 بیمار 1 نفر که از سوند استفاده می‌کنند دچار عفونت ادراری می‌شوند. هر چقدر سوند مدت زمان بیشتری در مجرای ادراری باقی بماند خطر عفونت افزایش می‌یابد. همچنین اگر بیمار خودش کاتتر را وارد کند این احتمال افزایش خواهد یافت. سوندها اغلب ناراحت کننده هستند و اکثر بیماران ترجیح می‌دهند در صورت امکان از آنها اجتناب کنند.

یکی از عوارض سوند فولی و انواع دیگر سوندها هنگام استفاده درد است. ژل روان کننده کاتتر به کاهش اصطکاک و ناراحتی در هنگام گذاشتن و خارج کردن کاتتر کمک می‌کند. درد در صورت استفاده از سوند اغلب اوقات ناشی از تلاش مثانه برای فشار دادن بالون به بیرون است.

سایر خطرات و عوارض جانبی سوند شامل اسپاسم مثانه است که شبیه گرفتگی معده است. ممکن است برای کاهش فراوانی و شدت اسپاسم به دارو نیاز داشته باشید. بنابراین در صورت داشتن درد و عوارض شدید با پزشک خود تماس بگیرید.