فشار خون اندازه گیری نیرویی است که قلب شما برای پمپاژ خون به اطراف بدن شما استفاده می کند. قلب خون را پمپاژ می کند. فشارخون بالا یا پرفشاری خون یک مشکل عمده سلامتی است که خصوصا در افراد مسن شایع تر می باشد. شبکه رگ های خونی بدن شما که به سیستم عروقی نیز شناخته می شود، با افزایش سن تغییر می کند. شریان ها سفت تر می شوند و فشار خون بالا می رود. این می تواند حتی برای افرادی که عادات قلبی سالمی دارند و احساس خوبی دارند نیز صادق باشد.
فشارخون بالا، که به نام قاتل خاموش نیز شناخته می شود، اغلب علائم خاصی که بتوانید احساس کنید و یا آن را تشخیص دهید، ندارد. اگرچه این بیماری تقریبا نیمی از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد، بسیاری ممکن است حتی از ابتلا به آن آگاه نباشند.
انواع فشار خون
زمانی که یک متخصص، پزشک و یا درمانگر فشارخون شما را اندازه گیری می کند، از یک کاف فشارخون برای بستن دور بازوی شما استفاده می کند. این کاف توسط پمپ هوا باد شده و به تدریج سفت می شود. پس از اندازه گیری فشار خون، برروی دستگاه فشارسنج دیجیتالی، عقربه ای و یا جیوه ای دو عدد قابل مشخص می شود، عدد اول فشارخون سیستولیک نامیده می شود که ناشی از انقباض قلب و بیرون راندن خون است. عدد دوم که فاشرخون دیاستولیک نامیده می شود، فشاری است که قلب شما شل می شود و از خون پر می شود.
فشارخون به عنوان عدد سیستولیک بر عدد دیاستولیک داده می شود. سطح فشار براساس این دو عدد طبقه بندی می شود.
درمان فشار خون
برای بهبود فشار خون مهمترین و البته مؤثرترین راه، ایجاد تغییر در سبک زندگی است. حفظ وزن متناسب، تغییر رژیم غذایی، استفاده از ویتامین های مؤثر بر تعادل فشارخون و همچنین تنفس در هوای پاکیزه و سالم می تواند در کاهش فشارخون اثرگذار باشد.
1- کنترل وزن
وزن خود را در حالت استاندارد حفظ کنید. اضافه وزن خطر ابتلا به فشار خون را افزایش می دهد. برای حفظ تعادل وزن می توانید با پزشک خود مشورت کنید و همچنین به مقدار کالری که می سوزانید بخورید و یا بنوشید.
2- ورزش
فعالیت های سبک و متوسط مانند پیاده روی و شنا می تواند فشارخون را کاهش دهد. بنابراین حتما ورزش را به برنامه روزانه خود اضافه کنید. بطور متوسط در طول هفته 15 دقیقه ورزش کند. همچنین در صورت ابتلا به بیماری های خاص پیش از انجام هرنوع ورزش با پزشکتان مشورت کنید.
3- رژیم غذایی سالم
برای حفظ سلامت جسمانی بهتر است از یک رژیم غذایی سالم برای قلب استفاده کنید. رژیم غذایی که شامل سبزیجات، میوه، غلات، پروتئین، لبنیات و روغن های مفید باشد. مصرف نمک را کنترل کنید چراکه سدیم باعث بالارفتن فشار خون بخصوص در سنین بالا می شود.
4- ترک الکل و سیگار
نوشیدن الکل می تواند بر فشارخون شما تأثیر بگذارد. برای کسانی که الکل می نوشند و یا سیگار می کشند احتمال ابتلا به فشارخون بیشتر از افرادی است که این مواد را مصرف نمی کنند.
5- خواب کافی
خواب راحتی و به اندازه کافی می تواند به کاهش فشار خون کمک کند. خواب کافی می تواند تا حد زیادی از استرس و تنش روزانه شما کاسته و به کاهش فشارخون نیز کمک کند.
6- مصرف دارو
درمواردی نیز ممکن است پزشک داروهای کنترل فشار را برای شما تجویز کند. فشارخون بالا می تواند خطرات بسیاری برای سلامت و زندگی شما داشته باشد بنابراین، در صورت نیاز به مصرف دارو برای کنترل فشار خون حتما سایر تغییرات را به سمت زندگی سالم رعایت کنید تا اثرگذاری داروها بیشتر شود.
علائم فشار خون بالا و پایین
فشارخون بالا معمولا علائمی ندارد. بنابراین تنها راه برای فهمیدن اینکه آیا مبتلا به فشارخون هستید یا خیر، استفاده از دستگاه فشارسنج است. بهتر است در منزل یک دستگاه فشارسنج دیجیتالی داشته باشید تا در صورت نیاز وضعیت سلامتی خود را بنسجید.
همچنین هربار فشارخون خود را ثبت کنید تا روند تغییرات را در مدت زمان مشخص بسنجید به این صورت می توانید پی ببرید که آیا دچار فاشرخون هستید یا خیر.
عواملی که فشار خون را بالا می برد
هرکسی ممکن است فشارخون بالا داشته باشد. برخی از شرایط پزشکی مانند سندرم متابولیک، بیماری کلیوی و مشکلات تیروئید می تواند باعث فشارخون بالا شوند. برخی از افراد نیز به دلیل مسائلی که طبعا قابل تغییر نیست دچار مشکل فشار خون می شوند. عواملی نظیر سن بالا، جنسیت، یائسگی در زنان، سابقه خانوادگی، نژاد همگی در فشار خون فرد مؤثر هستند. بطور مثال مردان در سن 55 سالگی به بعد احتمال بیشتری برای ابتلا به فشار خون دارند. زنان نیز از دوران یائسگی دچار نوسان فشار خون می شوند.
همچنین عادات غذایی، سبک زندگی، مصرف داروهای خاص نیز در بالا رفتن و یا پایین آمدن فشارخون دخیل می باشند.
اندازه گیری فشار خون بدون دستگاه
روش های مختلفی برای اندازه گیری فشارخون وجود دارد. ممکن است شرایط و یا موقعیت مراجعه به پزشک را نداشته باشید و یا رفتن به پزشک برای بررسی مداوم فشارخون برای شما زمان بر باشد. روش های مختلفی برای اندازه گیری فشار خون وجود دارد که می توانید با استفاده از آنها در زمان و هزینه صرفه جویی کنید.
یکی از این روش های اندازه گیری فشار خون بدون دستگاه است. به نوعی این روش برای افرادی که اطلاع دقیقی از روند فشارخون، متابولیسم بدن و همچنین ویژگی های فردی شخص ندارند مناسب نیست. برای اندازه گیری فشارخون به روش دستی ابتلا لازم است که یک دستگاه فشارسنج عقربه ای یا مکانیکی داشته باشید.
دستگاه های فشارسنج عقربه ای یا دستی، از یک عدد کاف، صفحه عقربه مانند و دستگاه پمپاژ قوی نیاز دارد. هرکدام از این اجزاء توسط شلنگ به کاف متصل هستند. برای اندازه گیری دقیقتر بهتر است سایر تجهیزات پزشکی مورد نیاز مانند یک گوشی پزشکی را نیز در اختیاز داشته باشید و از آن برای شنیدن نبض و یا تعداد ضربان قلب نیز استفاده کنید.
اندازه گیری فشار خون با دستگاه دیجیتال
دستگاه فشارسنج دیجیتالی در انواع بازویی و مچی نیز وجود دارد که با کارکردی آسانتر به شما این امکان را می دهد که خود به تنهایی در منزل فشارخون خود را اندازه گیری کنید. استفاده از این نوع دستگاه ها هیچ نیازی به آموزش ندارد. تنها کافی است که چند نکته کاملا ساده توجه کنید تا فشار خون خود را به درستی و با دقت بالا اندازه گیری کرده، در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام دهید.
خرید یک دستگاه فشارسنج برای منزل و برای کنترل سلامت اعضای خانواده اهمیت بسیاری دارد به این ترتیب شما می توانید در صورت نیاز به سرعت اقدامات لازم را در جهت کاهش سطح فشارخون و یا بالا بردن شارخون عزیزان خود انجام دهید.
فشارخون بالا و حتی فشار خون پایین بخصوص در سالمندان عوارض متعدد و گاه غیرقابل جبرانی در پی خواهد داشت شما با شناخت فشارخون و هر آنچه که باید در مورد آن بدانید می توانید در اسرع وقت بهترین واکنش را نشان دهید.
