مقدمه
در این مطلب تمام مواردی که در هنگام خرید سرنگ باید مورد توجه قرار گیرد، ذکر شده است. دانستن این موارد به انتخاب بهترین مارک سرنگ کمک خواهد کرد. با ما همراه باشید.
سرنگ یا آمپول اولین بار در قرن 11 میلادی توسط یک چشم پزشک اهل موصل اختراع شد که به وسیله آن آب‌مروارید را از چشم بیماران خود خارج می‌کرد. تا سال‌های طولانی آمپول‌ها چند بار مصرف مورد استفاده بودند. با پیشرفت علم و تکنولوژی، بشر از بیماری‌های قابل انتقال با سرنگ مانند ایدز، هپاتیت و … آگاه شد. به منظور جلوگیری از انتقال آلودگی، تولید آمپول‌های یک‌بار مصرف در کشورهای پیشرفته رواج یافت.
اولین نوع آمپول‌ها از جنس فلزی یا شیشه‌ای بودند که پس از استفاده با آب‌جوش و الکل ضدعفونی می‌شدند. ظاهر این سرنگ‌ها، بسیار وحشت‌برانگیز بود و برای هر نوع تزریقی استفاده می‌شد. در صورتی که امروزه برای انتخاب بهترین مارک سرنگ، معیارهای بسیاری را مورد بررسی قرار می‌دهند.
در ادامه این مقاله، به هر آنچه درباره‌ی سرنگ باید بدانید پرداخته‌ایم. اگر در زمینه‌های مختلف پزشکی یا پیراپزشکی مشغول هستید، خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
اولین سرنگ‌های اختراع شده توسط بشر
اجزاء سازنده سرنگ پزشکی
برای اینکه با کاربرد و انواع سرنگ آشنا شویم، ابتدا باید اجزاء و عملکرد این وسیله پزشکی را بشناسیم. اجزاء تشکیل‌دهنده سرنگ به شرح زیر است:
- محفظه سرنگ: بدنه سرنگ یک استوانه است که همانطور که گفته شد، در قدیم فلزی یا شیشه‌ای ساخته می‌شد. بدنه‌های فلزی بسیار خطرناک بودند چرا که علاوه بر انتقال بیماری، اگر در محفظه حباب ایجاد شده بود، مشاهده نمی‌شد. همین موضوع، جان بیماران بسیاری را به خطر انداخت. امروزه برای رفع این مشکل از بدنه‌های پلاستیکی شفاف و مدرج استفاده می‌شود. مدرج بودن محفظه سرنگ، به اندازه‌گیری دارو در آن کمک می‌کند.
- سیلندر: در قسمت بالایی محفظه، یک سیلندر به یک قطعه‌ی لاستیکی متصل شده است. با فشار دادن سیلندر، مایعات به سمت سوزن حرکت می‌کنند.
- گسکت: یک قطعه‌ی لاستیکی مشکی است که به سیلندر وصل می‌باشد. گسکت در محفظه سرنگ بسیار متراکم تعبیه می‌شود تا مایعات را بدون هوای اضافی، جا به جا کند.
- سر سرنگ: سر سرنگ قسمت واسطه میان بدنه و سوزن است.
- سوزن یا نیدل: سوزن بخش انتهایی یک سرنگ است که با وارد شدن به پوست انسان، دارو را به آن ناحیه منتقل می‌کند.
در انتخاب بهترین مارک سرنگ، باید هر یک از اجزاء آن را مورد بررسی قرار دهید. کیفیت جنس محفظه سرنگ، روان بودن سیلندر و گسکت برای حرکت آسان و نوع نیدل سرنگ، در انتخاب شما بسیار مهم است.
سوزن سرنگ در طول‌ها، قطرها و انواع مختلفی ساخته می‌شوند که انتخاب صحیح آن‌ها به معیارهای بسیاری بستگی دارد.
دسته‌بندی سرنگ پزشکی
در حالت کلی سرنگ‌ها به دو دسته‌ی خاص و معمولی تقسیم می‌شوند. سرنگ‌های معمولی از جنس فلزی یا شیشه‌ای و چند بار مصرف هستند. این نوع آمپول‌ها به علت شیوع بیماری‌های واگیردار از دستورکار بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها، حذف شده‌اند. با این حال سرنگ‌های معمولی را همچنان در حوزه‌های پزشکی کم‌خطر مورد استفاده قرار می‌دهند.
برای مثال از سرنگ معمولی شیشه‌ای برای شستشو و جرم‌گیری گوش استفاده می‌شود و سرنگ معمولی فلزی در دندانپزشکی‌ها برای ضدعفونی کردن محیط دهان کاربرد دارد.
مراکز مختلف پزشکی برای انواع مختلف تزریقات از سرنگ خاص استفاده می‌کنند که دارای بدنه پلاستیکی و یک‌بار مصرف است. این سرنگ‌های خاص بر اساس حجم محفظه سرنگ انواع سر سرنگ و انواع سوزن سرنگ نیز به سه دسته تقسیم خواهند شد. در ادامه هر یک از دسته‌بندی‌های سرنگ خاص را توضیح خواهیم داد.
برای انتخاب بهترین مارک سرنگ، باید با انواع تزریقات نیز آشنا باشید. هر یک از انواع تزریقات، سرنگ مخصوص خود را احتیاج دارد.
انواع تزریقات:
- زیرجلدی: در این تزریق به سوزن کوتاه احتیاج داریم. دارو به لایه چربی زیر سطح پوست منتقل می‌شود و با گذشت زمان، کم کم جذب خواهد شد.
- عضلانی: در این روش سوزن باید لایه چربی را رد کند و به عضله برسد، بنابراین به سوزن بلندتر نیاز خواهیم داشت.
- داخل وریدی: زمانی که دارو باید به سرعت تاثیر بگذارد، مایع را با یک سوزن نازک مستقیما به درون رگ منتقل خواهند کرد.
- داخل جلدی: این نوع تزریق برای انجام واکسیناسیون یا تست آلرژی انجام می‌شود که در آن با یک سوزن کوتاه و باریک، دارو را به لایه‌های پوست منتقل می‌کنند.
انواع سرنگ بر اساس حجم محفظه، سر سرنگ و سوزن
برندهای ایرانی که از بهترین مارک سرنگ به حساب می‌آیند، محفظه سرنگ را از 3/. سی‌سی (میلی‌لیتر) تا 60 سی‌سی در بازار عرضه خواهند کرد.
- سرنگ‌های تا حجم 1 سی‌سی برای تزریق انسولین، چربی یا بوتاکس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- حجم 2 الی 5 سی‌سی آمپول‌ها برای تزریق عضلانی و داخل وریدی داروها می‌باشد.
- از سرنگ‌های با حجم بالا معمولا برای شستشو یا در امور دامپزشکی استفاده خواهد شد.
همچنین سر سرنگ‌ها شامل: سر پیچ‌دار، اسلیپ با شیب 6%، خارج از مرکز و کاتتری می‌باشد. نوع سر پیچ‌دار و اسلیپ، پرکاربردترین سرنگ‌ها در مصارف پزشکی هستند.
مهمترین معیار انتخاب برای بهترین مارک سرنگ، اندازه سر سوزن است. خود سر سوزن از سه قسمت: نوک، بدنه و بخش متصل به سر سرنگ تشکیل می‌شود. سه مشخصه سوزن که در هنگام خرید باید مورد توجه قرار گیرد نوک تیز، طول و قطر سوزن هستند. برای مثال:
- سوزن‌های با نوک تیز کوتاه مناسب تزریقات سیاهرگی و با نوک تیز بلند مناسب تزریقات عضلانی و داخل وریدی می‌باشند.
- هر چه وزن و سایز بیمار بیشتر باشد، از سرنگ‌های با سوزن بلندتر استفاده خواهد شد تا سوزن با فشار کمتری به لایه‌های زیرین برسد.
- برای گرفتن خون، باید از سوزن‌های با قطر بیشتر استفاده شود تا گلبول‌های قرمز سالم بمانند و تحت فشار شکل ظاهری آن‌ها به هم نریزد.
سخن پایانی
برای خرید سرنگ باید به تمام نکاتی که ذکر شد، توجه فرمایید. امروزه برندهای داخلی مانند آوا، سوپا، مبید یاس، ورید، سها و … با ارائه بهترین کیفیت، نیاز به واردات این وسیله پزشکی را به حداقل رسانده‌اند. پس از بررسی مواردی که در این مقاله گفته شد، نوع سرنگ مورد نیاز شما مشخص خواهد شد.
با مراجعه به فروشگاه‌های اینترنتی معتبر مانند درمارز، می‌توانید انواع آمپول‌ها با برندهای مختلف را مورد بررسی قرار دهید و با توجه به احتیاج و بودجه‌ای که مدنظر دارید، یک خرید مناسب داشته باشید.
